Jo Jonkers

Vandaag namen we afscheid van Jo Jonkers, een bijzondere vrouw. Ze werd 93 en hoewel ze door haar plek in de geschiedenis en haar hekel aan school laag opgeleid was “studeerde ze cum laude af aan de universiteit van het leven”, zo zei de begrafenispreekster volkomen terecht. “Het leven leert je”, zei Jo en zo was het. Haar leven was vaak zwaar; als kind al op eigen benen, jong moeder, snel weduwe en toen overlevend met drie kinderen in armoede, en aan het werk als huishoudster in het grote, woelige gezin van de vader van mijn kinderen: een nuchtere, altijd optimistische steun voor hun oma, die ik nooit heb gekend.

Jo was een onconventionele, dappere, hartelijke vrouw, vol ondeugende humor, verhalen, wijsheid en recht voor z’n rapen. Onder de indruk maakte ik 20 jaar geleden een filmpje over haar leven en voelde me een beetje familie van haar en van haar familie worden. Graag kwam ik daarna af en toe bij haar langs in haar huisje vol zorgvuldig uitgezochte tweedehands spulletjes en foto’s van haar drie mannen en van haar kinderen, klein- en achterkleinkinderen.
Ze trooste me toen ik alleenstaande moeder werd en sprak me moed in. Ik kreeg kleertjes voor mijn meiden van haar kleindochter Nanda, over wie Jo altijd zo liefdevol vertelde dat ook ik van Nanda ging houden.

Door de domme drukte van mijn leven en het afnemen van haar energie verdween Jo bij mij uit beeld, tot ik deze winter ineens besefte dat ik haar heel graag wilde zien en op moest schieten. Maar de dagen en weken raasden door en zo kwam het dat ik haar vandaag pas terugvond, op deze ontroerende uitvaart, dit klein eerbetoon aan deze grootse vrouw. Op een getoond fragment uit het door haar grijsgedraaide filmpje van toen zong ze nog één keer vanachter haar fornuis: “Geef mij rozen, rode rozen…, dan kan ik gelukkig zijn”.
En Nanda? Die vroeg me vanavond als Facebookvriend en daarna schreven we elkaar van alles belangrijks, en we gaan elkaar nog veel meer vertellen als ze bij me op bezoek komt. En dat is het mooiste geschenk dat Jo mij op haar tocht naar haar hemel geven kon.